Een kijkje in de Koepel gevangenis

Als getogen Bredase ben ik opgegroeid met het vertrouwde beeld van de gevangenis De Koepel. Sinds 2016 is de gevangenis niet meer in gebruik, maar gelukkig worden er met enige regelmaat rondleidingen verzorgd. Op die manier kun je alsnog een kijkje nemen in de voormalige gevangenisgebouwen.

De Koepel was eigenlijk slechts een deel van PI De Boschpoort, wat verder onder andere bestond uit, een huis van bewaring en een afdeling met extrazorg plaatsen. Ook was er een aparte vrouwengevangenis.

Onze rondleiding start in de voormalige bezoekersruimte, tegenwoordig omgedoopt tot ‘Kopje Koepel’. Hier kun je genieten van een kopje koffie of thee met iets lekkers en word je vervolgens opgehaald door de gids.Het eerste gebouw wat we bezoeken is de kapel. Deze heeft jaren dienst gedaan als kerk voor de gedetineerden. Doorgaans werd de mis goed bezocht. Niet zo zeer om wat er verteld werd, maar vooral omdat het koor uit dames bestond (die de gevangenen niet vaak zagen) en de mis werd afgesloten met een koekje. Tijdens kerst werden hier ook filmavonden georganiseerd. De kerkbankjes zijn helaas weg uit de kapel, die tegenwoordig verhuurd wordt voor feesten en andere bijeenkomsten.

Busje komt zo?
Via de luchtplaats van de mannen gaat het verder naar gebouw S. Dit gebouw heeft in de loop der jaren meerdere bestemmingen gehad. Zo werden er o.a. zedendelinquenten geplaatst. Op de luchtplaats vind je een bushokje, picknicktafel en een oude telefooncel. Dit zijn allemaal plaatsen waar je normaal gesproken tijdelijk bent. Op deze manier wilde de architect de gevangenen er bewust van laten worden dat ook dit een tijdelijke plek is.

Bushalte op de luchtplaats van de koepel gevangenis

Kees de kat
Gebouw M is de voormalige vrouwengevangenis. Later is deze plek gebruikt om vluchtelingen op te vangen, dus zijn er verschillende aanpassingen gedaan. Zo zijn er schotten voor de balustrades geplaatst om te voorkomen dat er kinderen tussendoor naar beneden vielen. Wat nog wel hetzelfde is, is het gat rechts van de ingang. Er was namelijk één bewoner die kon komen en gaan wanneer hij wilde: Kees de huiskat. De vrouwen vonden het fijn om voor het beestje te zorgen en als de kat onverhoopt kwam te overlijden, kwam er gewoon weer een nieuwe Kees. Tot de gevangenis in 2013 sloot, zijn er 25 katten geweest die de vrouwen gezelschap hielden.

De ingang van de vrouwengevangenis van de Koepel

Bij goed gedrag mochten enkele vrouwen verblijven in het zogenaamde ‘huisje’. Dit stond apart op het gevangenisterrein en de vrouwen hadden hier veel meer vrijheid dan in de gevangenis. De bekendste oud-bewonder van het huisje is waarschijnlijk ‘Tottie Kiel’. Zij ontsnapte in 2010 nadat ze via de kruipruimte met een verfkrabber een tunnel had gegraven. Het verhaal gaat dat ze dit met een lepel deed, maar in haar boek kun je het ware verhaal lezen. Na een aantal weken werd ze weer opgepakt en moest ze alsnog de rest van haar straf uitzitten. Dit keer onder strengere bewaking.

Nietig
De koepel zelf bestaat uit 4 bovengrondse verdiepingen en 1 ondergrondse. Op elke verdieping vind je 51 cellen en bovenin bevinden zich nog 4 isoleercellen en een kleine luchtkooi. De vierde verdieping bevindt zich op zo’n 20 meter, de nok van het dak heeft een hoogte van 37,9 meter. Het is een indrukwekkend gezicht vanaf de bovenste verdieping. Als gevangene moet je je hier heel klein gevoeld hebben. De ondergrondse verdieping, bestaande uit recreatiezalen, is afgedekt met glas. Op die manier konden de bewakers van bovenaf gemakkelijk in de gaten houden wat er gebeurde.

Binnenzijde van De Koepel

Herrie in de tent
Door de grootsheid van het gebouw is er veel galm te horen. Tijdens oudejaarsavond maakten de gevangenen hier goed gebruik van. Klokslag 12 uur sloegen zij met metalen voorwerpen op de deuren. Je kunt je wel voorstellen wat een immens kabaal dit veroorzaakte.

Wil je zelf een keer de koepel bezoeken? Houd dan de website www.futuredomeevents.nl in de gaten. Behalve rondleidingen verzorgen zij ook andere activiteiten in de gevangenis.

3 thoughts on “Een kijkje in de Koepel gevangenis

  1. Ha dat is leuk, ik zie dat we veel gemeen hebben. Ik heb ook 2 studies, toerisme en communicatie, en woon ook in Breda. Toch ben ik nog nooit binnen in de Koepelgevangenis geweest, lijkt me bijzonder om te zien! En dat verhaal van Kees de kat is geniaal haha 🙂

  2. Leuk om te lezen! Ik legde in eerste instantie de link met de vluchtelingenopvang en niet met de gevangenis. Interessant om zoveel achtergrond te horen over de gevangenis met als leuk detail de kat!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *